مقدمه و تعاریف
این استاندارد به استناد ماده 5 آییننامه جلوگیری از آلودگی آب و بـا توجـه بـه مـاده (3) همـین آییننامه و بـا همکـاری وزارتخانـههـای بهداشـت، درمـان و آمـوزش پزشـکی، نیرو، صنایع و معادن و فلزات، کشور و کشاورزی توسط سـازمان حفاظـت محـیط زیسـت تدوین و تهیه گردیده است.
در این استاندارد تعاریف و اصلاحاتی که به کار رفته است به شرح ذیل میباشند.
- آب سطحی: عبارت است از آبهای فصلی یا دائمی، دریاچههای طبیعی یـا مصـنوعی و تالابها
- چاه جاذب: عبارت است از حفره یا گودالی که قابلیت جذب داشته وکف آن تا بـالاترین سطح ایستایی حداقل 3 متر فاصله داشته باشد.
- ترانشه جذبی: عبارت است از مجموعهای از کانالهای افقی که فاضلاب بـه منظورجـذب در زمین به آنها تخلیه شده و فاصله کف آنها از بالاترین سطح ایسـتایی حداقل 3 متـر باشد.
- کنارگذر: کانالی است که فاضلاب را بدون عبور از بخشی از تصفیهخانه یا کل آن بـه بخش دیگر و یا کانال خروجی هدایت کند.
- نمونه مرکب: عبارت است از تهیه یک نمونه 24 سـاعته از نمونـههـایی کـه بـا فواصل زمانی حداکثر 4 ساعت تهیه شدهاند.
ملاحظات کلی:
1- تخلیه فاضلابها باید براساس استانداردهایی باشد که به صورت حـداکثر غلظـت آلـودهکنندهها بیان میشود و رعایت این استانداردها تحت نظارت سازمان حفاظـت محـیط زیست ضروری است.
2- مسئولین منابع آلودهکننده بایـد فاضلابهای تولیـدی را بـا بررسیهای مهندسی و استفاده از تکنولوژی مناسب و اقتصادی تا حد استانداردها تصفیه نماید.
3- اندازهگیری غلظت مواد آلودهکننده و مقدار جریان در فاضلابها باید بلافاصله پـس از آخرین واحد تصفیهای تصفیهخانه و قبل از ورود به محیط انجام گیرد.
4- اندازهگیری جهت تطبیق با استانداردهای اعلام شده قبل از تاسیسات تصفیه فاضلاب باید بر مبنای نمونه مرکب صورت گیرد. در سیستمهای که تخلیه ناپیوسته دارند اندازهگیری درطول زمان تخلیه ملاک خواهد بود.
5- لجن و سایر مواد جامد تولید شده در تاسیسات تصفیه فاضلاب قبل از دفع بایستی بـه صورت مناسب تصفیه شده و تخلیه نهایی این مواد نباید موجب آلودگی محیط زیسـت گردد.
6- فاضلاب تصفیهشده باید با شرایط یکنواخت و به نحوی وارد آبهای پذیرنده گردد کـه حداکثر اختلاط صورت گیرد.
7- فاضلاب خروجی نبایستی دارای بوی نـامطبوع بـوده و حـاوی کـف و اجسـام شـناور باشد.
8- رنگ و کدورت فاضلاب خروجی نباید ظواهر طبیعی آبهای پذیرنده و محل تخلیه را بـه طور محسوس تغییر دهد.
9- روشهای سنجش پارامترهای آلودهکننده بر مبنای روشهای ذکر شده در کتاب Standard Methods for the Examination of Water and Waste Water خواهد بود.
10- استفاده از سیستم سپتیکتانک و ایمهوفتانک با بکارگیری چاهها و یا ترانشـههـای جذبی در مناطقی که فاصله کف چاه یا ترانشه از سطح آبهای زیرزمینی کمتر از 3 متر می باشد ممنوع است.
11- ضمن رعایت استانداردهای مربوطه خروجی فاضلابها نباید کیفیت آب را برای استفاده منظور شده تغییر دهد.
12- رقیقکردن فاضلاب تصفیهشده یا خام بمنظور رسانیدن غلظت موادآلودهکننده تا حد استانداردهای اعلام شده قابل قبول نمیباشد.
13- استفاده از روشهای تبخیر فاضلابها با کسب موافقت سازمان محافظـت محـیط زیسـت مجاز است.
14- استفاده از کنارگذر ممنوع است، کنارگذرهایی که صرفا جهت رفع اشـکال واحـدهای تصفیهای بکار رفته و یا در زمان جمعآوری توام فاضلاب شهری و آب بـاران مـورد استفاده قرار میگیرند مجاز است.
15- تاسیسات تصفیه فاضلاب بایستی به گونهای طراحی، احداث و بهرهبـرداری گرددتـا پیشبینیهای لازم جهت بـه حـداقل رسـانیدن آلـودگی در مواقـع اضـطراری از قبیـل شرایط آب و هوایی نامناسب، قطع برق، نارسایی تجهیزات مکانیکی و... فراهم گردد.
16- آن دسته از فاضلابهای صنعتی که آلودگی آنها بیش از ایـن اسـتانداردها نباشـد میتوانـد فاضلاب خود را با کسب موافقت سازمان بدون تصفیه دفع نمایند.
ردیف | نام پارامتر | ملاحظات | واحد | تخلیه به آبهای سطحی | ملاحظات | تخلیه به چاه جاذب | ملاحظات | مصارف کشاورزی و آبیاری | ملاحظات | |
1 | نقره | Ag | - | mg/L | 1 | 0.1 | 0.1 | |||
2 | آلومینیوم | Al | - | mg/L | 5 | 5 | 5 | |||
3 | بور | B | - | mg/L | 2 | 1 | 1 | |||
4 | باریم | Ba | - | mg/L | 5 | 1 | 1 | |||
5 | بریلیوم | Be | - | mg/L | 0.1 | 1 | 0.5 | |||
6 | کادمیوم | Cd | - | mg/L | 0.1 | 0.1 | 0.05 | |||
7 | کبالت | Co | - | mg/L | 1 | 1 | 0.05 | |||
8 | جیوه | Hg | - | mg/L | ناچیز | ناچیز | ناچیز | |||
9 | مولیبدن | Mo | - | mg/L | 0.01 | 0.01 | 0.01 | |||
10 | نیکل | Ni | - | mg/L | 2 | 2 | 2 | |||
11 | کروم 6 | Cr6+ | - | mg/L | 0.5 | 1 | 1 | |||
12 | کروم 3 | Cr3+ | - | mg/L | 2 | 2 | 2 | |||
13 | مس | Cu | - | mg/L | 1 | 1 | 0.2 | |||
14 | آهن | Fe | - | mg/L | 3 | 3 | 3 | |||
15 | لیتیوم | Li | - | mg/L | 2.5 | 2.5 | 2.5 | |||
16 | منیزیم | Mg | - | mg/L | 100 | 100 | 100 | |||
17 | منگنز | Mn | - | mg/L | 1 | 1 | 1 | |||
18 | سرب | Pb | - | mg/L | 1 | 1 | 1 | |||
19 | سلنیوم | Se | - | mg/L | 1 | 0.1 | 0.1 | |||
20 | وانادیوم | V | - | mg/L | 0.1 | 0.1 | 0.1 | |||
21 | روی | Zn | - | mg/L | 2 | 2 | 2 | |||
22 | کلسیم | Ca | - | mg/L | 75 | - | - | |||
23 | آرسنیک | As | - | mg/L | 0.1 | 0.1 | 0.1 | |||
24 | کلر آزاد | Cl | - | mg/L | 1 | 1 | 0.2 | |||
25 | کلراید | Cl- | - | mg/L | 600 | تبصره 1 | 600 | تبصره 2 | 600 | |
26 | فلوراید | F | - | mg/L | 2.5 | 2 | 2 | |||
27 | فرمالدئید | CH2O | - | mg/L | 1 | 1 | 1 | |||
28 | فنل | C6H5OH | - | mg/L | 1 | ناچیز | 1 | |||
29 | سیانور (سیانید) | CN | - | mg/L | 0.5 | 0.1 | 0.1 | |||
30 | آمونیوم | NH4+ | - | mg/L | 2.5 | 1 | - | |||
31 | نیتریت | NO2 | - | mg/L | 10 | 10 | - | |||
32 | نیترات | NO3 | - | mg/L | 50 | 10 | - | |||
33 | فسفات | PO43- | - | mg/L | 6 | 6 | - | |||
34 | سولفید | SH2 | - | mg/L | 3 | 3 | 3 | |||
35 | سولفیت | SO3 | - | mg/L | 1 | 1 | 1 | |||
36 | سولفات | SO4 | - | mg/L | 400 | تبصره 1 | 400 | تبصره 2 | 500 | |
37 | چربی و روغن | FOG | - | mg/L | 10 | 10 | 10 | |||
38 | دترجنت | ABS | - | mg/L | 1.5 | 0.5 | 0.5 | |||
39 | BOD5 | BOD5 | تبصره 3 | mg/L | 30 | لحظهای 50 | 30 | لحظهای 50 | 100 | |
40 | COD | COD | تبصره 3 | mg/L | 60 | لحظهای 100 | 60 | لحظهای 100 | 200 | |
41 | اکسیژن محلول (حداقل) | DO | - | mg/L | 2 | - | 2 | |||
42 | مجموع مواد جامد محلول | TDS | - | mg/L | - | تبصره 1 | - | تبصره 2 | - | |
43 | مجموع مواد جامد معلق | TSS | - | mg/L | 40 | لحظهای 60 | - | 100 | ||
44 | مواد قابل تهنشینی | SS | - | mg/L | 0 | - | - | |||
45 | پی اچ | pH | - | - | 6.5-8.5 | 5-9 | 6-8.5 | |||
46 | کدورت | - | NTU | 50 | - | 50 | ||||
47 | رنگ | - | TCU | 75 | 75 | 75 | ||||
48 | درجه حرارت | T | - | C | - | تبصره 4 | - | - | ||
49 | کل کلیفرم گوارشی | FC | تعداد در 100ml | MPN | 400 | 400 | 400 | |||
50 | تعداد کل کلیفرم | TC | تعداد در 100ml | MPN | 1000 | 1000 | 1000 | |||
51 | تخم انگل | - | MPN | 0 | - | - | تبصره 5 | |||
52 | مواد رادیواکتیو | - | - | 0 | 0 | 0 |
تبصره 1: تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول، در صورتی مجاز خواهد بود که پساب خروجی، غلظت کلراید، سولفات و مواد محلول منبع پذیرنده را در شعاع 200 متری، بیش از 10% افزایش ندهد.
تبصره 2: تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود که افزایش کلراید، سولفات و مواد محلول پساب خروجی نسبت به آب مصرفی بیش از 10% نباشد.
تبصره 3: صنایع موجود مجاز خواهند بود BOD5 و COD را حداقل 90% کاهش دهند.
تبصره 4: درجه حرارت باید به میزانی باشد که بیش از 3 درجـه سـانتیگراد در شـعاع 200 متری محل ورود آن، درجه حرارت منبع پذیرنده را افزایش یا کاهش ندهد.
تبصره 5: تعداد تخم انگل (نماتد) در فاضلاب تصفیهشده شهری، در صـورت اسـتفاده از آن جهت آبیاری محصولاتی که به صورت خام مورد مصرف قرار میگیـرد، نباید بـیش از یک عدد در لیتر باشد.
واحد سلامت محیط بیمارستانهای معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان